„Sepsis” czyli „psująca się materia”, schorzenie z objawami ropienia tkanek i kończące się najczęściej niepomyślnie.
W XIX wieku, po odkryciu drobnoustrojów, sepsę traktowano jako efekt działania na organizm bakterii znajdujących się w krwiobiegu. Stąd określenie sepsy jako „zatrucie krwi”. W Polsce rozpowszechniła się nazwa „posocznica” (od posoki - krwi rannego lub zabitego zwierzęcia).
W drugiej połowie XX wieku stwierdzono, że sepsa może się pojawiać również bez stwierdzenia obecności drobnoustrojów we krwi a organizm może reagować bardzo odmiennie na takie same patogeny. Uznano więc, że sepsa nie jest prostą reakcją na obecność drobnoustrojów we krwi, ale jest to złożony proces patofizjologiczny obejmujący cały organizm. W 1991 r. w USA konferencja uzgodnieniowa ustaliła definicje i kryteria dotyczące sepsy (SEPSIS-1).
Wprowadzono pojęcie ogólnoustrojowego zespołu objawów powstających w wyniku reakcji zapalnej (SIRS – systemic inflammatory response syndrome), będących następstwem wpływu na organizm czynników, w tym zakaźnych. Charakteryzowało go wystąpienie 2 lub więcej z następujących kryteriów:
- temperatura ciała > 38°C lub < 36°C;
- częstość tętna > 90/min;
- częstość oddechu > 20/min lub pCO2 < 32 mmHg;
- liczba leukocytów > 12 000/mm3 lub < 4000/mm3 lub obecność > 10% niedojrzałych postaci krwinek białych.
Sepsą nazywano więc zespół SIRS wywołany zakażeniem.
Ciężką sepsą - sepsę powikłaną niewydolnością narządową.
Wstrząsem septycznym - stan w przebiegu ciężkiej sepsy z utrzymywaniem się uporczywej hipotensji, nieustępującej mimo stosowania płynoterapii.
Dodatkowo, termin "posocznica" uznano za nieprecyzyjny i uznano, że nie powinien mieć zastosowania w terminologii medycznej.
Podobnie za niekompletne uznano przytoczone powyżej 4 kryteria objawowe.
W 2001 r. nowy zespół rozszerzył kryteria SIRS o dodatkowe elementy diagnostyczne, nie zmodyfikował jednak kryteriów rozpoznawania sepsy.
W 2014 r. Europejskie Towarzystwo Intensywnej Terapii (ESICM) oraz międzynarodowe Towarzystwo Intensywnej Terapii (SCCM) powołały kolejny zespół do opracowania aktualnych definicji.
NOWA DEFINICJA SEPSY (SEPSIS-3)
SEPSA - zagrażająca życiu dysfunkcja narządów spowodowana niewłaściwą (rozregulowaną) reakcją organizmu na zakażenie.
Uproszczona definicja sepsy brzmi: „Sepsa jest stanem zagrażającym życiu, który powstaje, gdy reakcja organizmu na zakażenie uszkadza własne tkanki i narządy”.
Rozpoznanie SIRS nie jest przydatne w diagnozie sepsy. Elementy SIRS mogą być przydatne w rozpoznaniu zakażenia ale mogą też wskazywać na prawidłową reakcję organizmu na zakażenie. Sepsa wiąże się z dysfunkcją narządów, co wskazuje na głębsze zaburzenia patofizjologiczne niż zakażenie i reakcja zapalna.
Aktualna definicja sepsy to dawna „ciężka sepsa”.
WSTRZĄS SEPTYCZNY - sepsa + zaburzenia krążeniowe i metaboliczne, które są tak duże, że znacznie zwiększają śmiertelność.
W intencji zespołu definicja wstrząsu powinna nie obejmować wyłącznie zaburzeń krążeniowych, ale odnosić się też do zmian na poziomie komórkowym.
Rozpoznanie wstrząsu septycznego postawić można więc u pacjentów z sepsą, z utrzymującą się hipotensją wymagającą podawania leków wazopresyjnych dla utrzymania średniego ciśnienia tętniczego ≥ 65 mmHg i ze stężeniem mleczanów > 2 mmol/l (18 mg/dl) pomimo odpowiedniego wypełnienia łożyska naczyniowego podażą płynów. Przy spełnieniu tych kryteriów śmiertelność szpitalna wynosi ponad 40%.
prof. dr hab. Andrzej Kübler
Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
Źródło: http://pokonacsepse.pl/baza_wiedzy/monitor_sepsy/sepsa_%E2%80%93_nowa_definicja_2016