Szanowna Pani
Dr Anna Szczypta
Konsultant wojewódzki
w dziedzinie Pielęgniarstwa Epidemiologicznego
dla woj. Małopolskiego

Odpowiadając na pytanie dotyczące wskazania przeze mnie - z dwóch wydanych w ubiegłym roku opinii Konsultantów dr Mirosławy Malary oraz dr Iwony Paradowskiej - Stankiewicz dotyczących tzw. „ośmiorniczek” z której opinii powinny czerpać wiedzę podmioty, która jest słuszna i właściwa, uprzejmie informuję, iż w trosce o bezpieczeństwo pacjentów Kierownik podmiotu może zaczerpnąć wiedzy z obydwu opinii. Obydwie opinie podkreślają obowiązek zapobiegania zakażeniom szpitalnym. Opinia dr Mirosławy Malary jest kategoryczna i zaleca zakaz stosowania ośmiorniczek; opinia dr Iwony Paradowskiej - Stankiewicz opisuje zasady postępowania w celu zapewnienia dzieciom bezpieczeństwa w sytuacji jeśli podmiot zezwoli na stosowanie ośmiorniczek. Tak więc, jeśli kierownik podmiotu uzna w porozumieniu z osobami kompetentnymi w tym obszarze tj. miedzy innymi kierownikiem oddziału, pielęgniarką oddziałową, kierownikiem Centralnej sterylizatorni, Inspektorem sanitarnym, ale co bardzo istotne w porozumieniu z Zespołem Kontroli Zakażeń Szpitalnych, iż przy tym ryzyku o którym piszą Konsultanci nie jest w stanie wdrożyć środków ostrożności, w tym proponowanych przez Konsultanta krajowego w dziedzinie epidemiologii - nie powinien wyrazić zgody na stosowanie ośmiorniczek.

Poprosiłam w dniu dzisiejszym o stanowisko Głównego Inspektoratu Sanitarnego, rozmawiając z zastępczynią Głównego Inspektora Sanitarnego Panią Izabelą Kucharską, co w mej opinii z pozycji uprawnionego ustawami organu nadzorującego i kontrolnego ułatwi podmiotom i przedstawicielom Inspekcji Sanitarnej jednolite podejście do problemu tzw. ośmiorniczek w kraju.

Do wiadomości:
- Konsultanci wojewódzcy w dziedzinie pielęgniarstwa epidemiologicznego

„Ośmiorniczki dla wcześniaków” to akcja zapoczątkowana w Danii, która rozszerza się na wiele krajów. Założeniem akcji, która dotarła także do Polski, jest wsparcie rozwoju wcześniaka przez budowanie jego poczucia bezpieczeństwa za pomocą odtwarzania pewnych warunków występujących w życiu płodowym. Ośmiorniczka wykonana z naturalnej bawełny w kontakcie z dzieckiem ma stymulować jego rozwój przez dotyk.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2016 r. poz. 1866 z późn. zm.) kierownicy podmiotów leczniczych wykonujących działalność leczniczą w rodzaju świadczenia szpitalne są obowiązani do wdrożenia i zapewnienia funkcjonowania systemu zapobiegania i zwalczania zakażeń szpitalnych, obejmującego m. in. organizację udzielania świadczeń zdrowotnych w sposób zapewniający zapobieganie szerzeniu się drobnoustrojów chorobotwórczych oraz warunki izolacji pacjentów szczególnie podatnych na zakażenia szpitalne.

Zastosowanie ośmiorniczek w oddziałach wcześniaków i noworodków jest możliwe jeżeli zostaną uwzględnione następujące warunki prawidłowego ich przygotowania i użytkowania:

1. Jedna ośmiorniczka jest przeznaczona jednorazowo dla jednego dziecka.

2. Ośmiorniczka powinna być prana w każdym przypadku skażenia materiałem biologicznym lub widocznego zanieczyszczenia, jednak nie rzadziej niż co 48 godz.

3. W przypadku wystąpienia u dziecka choroby zakaźnej, zakażenia, kolonizacji drobnoustrojami chorobotwórczymi lub zgonu z ich powodu ośmiorniczkę należy przekazać do utylizacji.

4. Podobnie jak inna bielizna szpitalna, ośmiorniczki są poddawane praniu zgodnie
z procedurą ogólnoszpitalną dla oddziału noworodkowego.

5. Do procesów prania i płukania ośmiorniczek należy stosować preparaty dopuszczone do stosowania u wcześniaków/noworodków.

6. W przypadku uszkodzenia ośmiorniczki dziecko otrzymuje nową ośmiorniczkę.

7. Ośmiorniczki nie mogą być wynoszone do domu zarówno w trakcie hospitalizacji dziecka, jak i w związku z jego wypisem ze szpitala.

8. Rodzice i osoby trzecie powinni do minimum ograniczyć kontakt z ośmiorniczkami w celu wyeliminowania ryzyka ich zanieczyszczenia lub skażenia.

Jak wynika z powyżej przytoczonych regulacji prawnych kierownik szpitala ma prawo do podjęcia indywidualnej decyzji dotyczącej dopuszczenia stosowania „ośmiorniczek dla wcześniaków”, w zależności od lokalnych uwarunkowań i wyników analizy ryzyka.